SISTEM DEMOKRASI BERPALIMEN DAN RAJA BERPELEMBAGAAN

NORSIDAH BINTI MOHD NOOR

07DAT14F1039

SISTEM DEMOKRASI BERPALIMEN DAN RAJA BERPELEMBAGAAN

Malaysia mengamalkansistemDemokrasiBerparlimen di bawah pentadbiran Raja Berperlembagaandengan Seri PadukaBaginda Yang Di-PertuanAgongsebagaiKetua Negara. Perlembagaan negara telah digubal dengan mengadakan syarat-syarat untuk pengalaman sistem ini. Salah satu syarat sistem Demokrasi Berparlimen adalah pembahagian kuasa kepada tiga bahagian di dalam pemerintahan, iaitu Perundangan, Kehakiman dan Eksekutif (pentadbiran).

Malaysia juga merupakan sebuah negara yang mengamalkan sistem Demokrasi berasaskan kepada sistem Persekutuan. Sehubungan dengan itu, ia bermakna negeri-negeri Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak , Selangor, Negeri Sembilan, Melaka, Johor, Pahang, Terengganu, Kelantan, Sarawak dan Sabah telah bersetuju dengan konsep penubuhan Negara Malaysia.

Setiap negeri yang terbabit telah menyerahkan sebahagian kuasa masing-masing, seperti kewangan, pertahanan, pelajaran, luar negara dan lain-lain lagi seperti mana yang telah tercatat di dalam Perlembagaan Malaysia yang di tadbir oleh Kerajaan Pusat. Ada perkara-perkara yang dijadikan kuasa negeri dan negeri akan mentadbirkan kuasa. 

1.1     Pilihan Raya

Pilihan raya adalah mekanisme utama dalam membuktikan sistem demokrasi dipraktikan di sesebuah negara. Pilihan raya adalah satu mekanisme untuk memberi peluang kepada rakyat melaksanakan hak demokratiknya untuk menentukan penubuhan kerajaan sama ada di peringkat persekutuan atau negri. Secara umumnya, pilihan raya ialah satu proses untuk memilih wakil rakyat yang akan memerintah baik di peringkat negeri ataupun persekutuan. Pemilihan ini dilakukan secara sulit dan ketelusan pengundian tercapai melalui prosedur yang kemas dan teratur. Walaubagaimanapun, pengiraan undi dilakukan secara terbuka. Calon yang mendapat undi yang terbanyak dikira sebagai menang. Kemenangan tetap diambil kira walaupun dengan majoriti mudah. Tuntasnya, pilihan raya adalah satu ciri yang penting dalam sistem dekmokrasi berpalimen.

Terdapat enam fungsi pilihan raya :

    I.        Menubuhkan sebuah kerajaan demokrasi

  II.        Mengekalkan pucuk pimpinan

III.        Pemilihan calon bagi mengisi jawatan tertinggi kerajaan

IV.        Menguatkan kestabilan dan legitmasi dalam sesebuah organisasi dan komuniti politik

  V.        Meneruskan warisan negara Demokrasi Berpalimen

VI.        Memberikan peluang kepada rakyat untuk memilih dan menukar pucuk pimpinan

1.2       Suruhanjaya pilahan raya

Suruhanjaya pilihan raya (SPR) (Election Commission of Malaysia) ialah sebuah suruhanjaya yang menyelia, mengelola dan bertanggungjawab dalam urusan pilihan raya di Malaysia. Perkara 114 Perlembagaan Persekutuan Malaysia memberikan kuasa kepada SPR untuk mengadakan pilihan raya umum ke atas Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri serta mengadakan pilihan raya kecil jika berlaku kekosongan.

SPR ditubuhkan pada 4 September 1957 mengikut Perkara 114 Perlembagaan Persekutuan. Diawal penubuhannya, SPR dianggotai oleh 1 orang pengerusi dan 2 orang ahli. Apabila Malaysia ditubuhkan pada tahun 1963, bilangan ahli bertambah kepada 3 orang. Ahli tambahan itu, berasal dari Sabah atau Sarawak dan dilantik secara bergilir-gilir. Pada tahun 1981, pindaan keatas Perkara 114 Perlembagaan Persekutuan dibuat bagi membolehkan pelantikan seorang Timbalan Pengerusi. Encik Abdul Rahman bin Abu Hassan merupakan orang pertama yang menyandang jawatan Timbalan Pengerusi.

Pada tahun 2002, pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan diluluskan bagi menambah keanggotaan SPR menjadi tujuh orang, iaitu seorang Pengerusi, seoarang Timbalan Pengerusi dan lima orang ahli termasuk seorang ahli dari Sabah dan seorang ahli dari Sarawak. YDPA melantik ahli SPR selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja

Syarat kelayakan bagi ahli SPR ialah ;

a.    Berumur tidak lebih daripada 65 tahun

b.    Tidak muflis

c.    Tidak memegang jawatan bergaji lain

d.   Bukan mana-mana ahli politik dari mana-mana Majlis Parlimen dan Dewan Undangan negeri\

SPR diketuai oleh Setiausaha bagi membolehkan surahanjaya ini menjalankan fungsinya. Setiausaha ini berperanan sebagai ketua pentadbir bagi urus setia berkenaan. Urusan dan perjalanan pilihan raya di Malaysia telah dipertanggungjawabkan sepenuhnya kepada SPR. Oleh itu, SPR merupakan badan yang bebas daripada politik.

Fungsi SPR ialah mengkaji dan membuat  persempadan bahagian-bahagian pilihan raya, menjalankan urusan pendaftaran pemilih dan penyemakan daftar pemilih. Setelah itu, SPR juga menjalankan pilihan raya umum dan pilihan raya kecil. SPR juga turut mendaftarkan calon-calon yang bertanding dan memastikan calon-calon memenuhi kriteria dan kelayakan yang diperlukan.

Bagi menyelaraskan dan menjalankan urusan pilihan raya, SPR juga telah menubuhkan urus setia yang diketuai oleh seorang setiausaha yang bertindak sebagai Ketua Eksekkutif dan Ketua Pentadbir Urus Setia. Mereka dibantu oleh sekumpulan kakitangan awam bagi memastikan pilihan raya dijalankan dengan cekap  adil dan saksama. Urus setia SPR diwajibkan mengikut garis panduan dan dasar-dasar SPR dari semasa ke semasa.

Warganegara Malaysia bebas memilih dan menganggotai mana-mana parti politik yang

mereka gemari. Mereka boleh menjadi calon dan bebas untuk bertanding dalam pilihan

raya. Seseorang yang ingin menjadi calon dalam pilihan raya mestilah

v  warganegara Malaysia,

v  berumur 21 tahun,

v  bermastautin di Malaysia,

v  sempurna akal,

v  bukan orang yang muflis,

v  tidak memegang jawatan dalam perkhidmatan awarn

v  dan tidak disabitkan dengan sesuatu kesalahan oleh mahkamah.

Seseorang warganegara akan hilang kelayakannya sebagai ahli Parlimen atau ahli Dewan Undangan Negeri jika dihukum penjara tidak kurang daripada 12 bulan atau didenda tidak kurang daripada RM2000 dan belum mendapat pengampunan. Calon-calon dalam sesuatu pilihan raya boleh bertanding atas nama parti atau atas nama individu sebagai calon bebas. Mereka harus mengemukakan kertas penamaan calon pada hari penamaan calon.

Seseorang pengundi layak mengundi jika

ü  Namanya didaftarkan dalam Senarai Daftar Pemilih.

ü  Menurut perkara 119 Perlembagaan Malaysia, seseorang warganegara yang berumur 21 tahun, bermastautin atau tidak bermastautin, tinggal di mana-mana kawasan

ü  Pilihan raya Dewan Rakyat atau Dewan Undangan Negeri boleh mengundi dalam pilihan raya tersebut.

ü  Seseorang pengundi hanya boleh mengundi dalam sebuah kawasan pilihan raya sahaja.

ü  Perlembagaan membenarkan anggota pasukan keselamatan, pelajar di luar negara dan pegawai kerajaan yang bertugas di luar negara mengundi melalui pos dengan syarat nama mereka terdaftar sebagai pengundi.

          Di negara kita, sebelum proses pengundian dijalankan, sama ada dalam pilihan raya umum

atau pilihan raya kecil, calon daripada pelbagai parti yang bertanding dibenarkan

berkempen. Tempoh berkempen adalah antara tujuh hingga lima belas hari sahaia. Pilihan raya penting kepada semua warganegara dalam sistem pemerintahan demokrasi. Setiap warganegara perlu bertanggungjawab mengambil tahu perkembangan politik semasa. Mereka harus melibatkan diri dalam proses memilih pemimpin negara serta menentukan bentuk kerajaan dan corak pernerintahan demokrasi melalui pilihan raya.

            Malaysia ialah salah sebuah negara demokrasi berparlimen dan raja berpelembagaan yang mengamalkan konsep pengasingan kuasa. Menurut konsep ini, kuasa pemerintahan dibahagikan kepada tiga cabang, iaitu badan perundangan, badan pelaksana clan badan kehakiman. Ketiga-tiga badan ini harus dipegang oleh pihak yang berasingan untuk mengelakkan pembolotan kuasa.

Badan Perundangan (Legislatif)

.            Perundangan merujuk pada undang-undang yang digubal oleh badan perundangan yang dipertanggungjawabkan oleh perlembagaan. Ianya Fungsi badan perundangan adalah menggubal undang-undang bagi menjamin keadilan dan kesejahteraan rakyat.  Parlimen ialah badan perundangan yang bertanggungjawab menggubal undang-undang di negara kita. Parlimen terdiri daripada Yang di-Pertuan Agong, Dewan Negara dan Dewan Rakyat.

             Dewan Negara atau Senat merupakan dewan tertinggi dalam sistem pemerintahan negara. Dewan Negara mengandungi 69 orang ahli. Ahli Dewan Negara yang digelar Senator i mewakili setiap negeri dan mereka dilantik tanpa melalui pertandingan dalam pilihan raya. Seseorang Senator memegang jawatan bagi tempoh tiga tahun. Senator mestilah berumur sekurang-kurangnya 30 tahun. Taraf Senator sama dengan Ahli Parlimen. Mereka boleh dilantik menjadi ahli Jemaah Menteri.  Keahlian Dewan Negara dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong. Ahlinya terdiri daripada individu yang telah memberikan sumbangan cemerlang dalam perkhidmatan awam, bidang profesional, atau bidang tertentu seperti perniagaan, perusahaan, pertanian, kesenian dan kebajikan, atau yang mewakili sesuatu kumpulan minoriti seperti Orang Asli.

             Dewan Rakyat merupakan dewan terpenting kerana ahlinya dipilih oleh rakyat dalam pilihan raya umum. Dewan Rakyat mengandungi 219 orang ahli yang mewakili semua kawasan pilihan raya di seluruh negara. Tempoh jawatan bagi anggota ahli Dewan Rakyat ialah lima tahun. Tugas utama Dewan Rakyat adalah menggubal dan meluluskan undang-undang pada peringkat Dewan Rakyat. Undang-undang yang dibuat oleh Parlimen dinamai Akta dan undang-undang yang dibuat oleh Dewan Undangan Negeri dinamai Enakmen kecuali di Sarawak dan Sabah dinamai Ordinan.

Badan Pelaksana (Eksekutif)

              Jemaah Menteri atau Kabinet merupakan badan pelaksana dasar-dasar kerajaan. Kabinet merupakan pembuat dasar tertinggi negara. TugasJemaah Menteri atau Kabinet adalah menggubal dasar-dasar kerajaan dalam semua perkara. Perdana Menteri merupakan Ketua Jemaah Menteri, Biasanya, Perdana Menteri atau Timbalan Perdana Menteri juga mengetuai sesebuah atau beberapa kementerian.

               Setiap kementerian bertanggungjawab menggubal dasar-dasar kerajaan, merancang serta menyelaras program pembangunan ekonomi dan sosial di negara kita. Setiap kementerian diketuai oleh seorang Menteri dan dibantu oleh Timbalan Menteri, Setiausaha Parlimen dan Setiausaha Politik.  Seseorang Menteri yang tidak diberikan tugas dalam kementerian tertentu dikenali sebagai Menteri Tak Berportfolio. Beliau akan diberikan tugas-tugas tertentu oleh Perdana Menteri.

               Perkhidmatan awam di Malaysia diketuai oleh Ketua Setiausaha Negara. Beliau bertanggungjawab mengawasi perjalanan kementerian dan jabatan kerajaan. Pada peringkat kementerian, pentadbirannya diketuai oleh Ketua Setiausaha Kementerian. Beliau dibantu oleh kakitangan kerajaan yang dikenali sebagai kumpulan pegawai perkhidmatan awam. Semua kakitangan awam bertanggungjawab melaksanakan dasar dan tugas yang ditetapkan oleh kerajaan.

                Jabatan kerajaan yang diketuai oleh Ketua Jabatan yang dikenali dengan gelaran Ketua Pengarah. Sesebuah kementerian biasanya mempunyai jabatan pada peringkat pusat, negeri dan daerah. Terdapat juga badan-badan kerajaan yang dikenali sebagai badan berkanun. Badan berkanun merupakan badan separuh kerajaan yang mempunyai kuasa autonomi tertentu. Badan berkanun mempunyai peruntukan kewangan tersendiri.

               .  Badan ini ditadbir oleh sebuah Lembaga Pengarah yang bertanggungjawab kepada Menteri yang berkenaan. Badan berkanun ini mempunyai pelbagai tugas dan tanggungjawab yang besar untuk mempercepat pentadbiran dan program pembangunan di bawah rancangan lima tahun kerajaan.Beberapa contoh Badan Berkanun,Lembaga Kemajuan Perindustrian Malaysia (MIDA) dan Lembaga Kemajuan Pertanian Muda (MADA) serta Institut Penyelidikan Perhutanan Malaysia (F RIM). Beberapa suruhanjaya telah ditubuhkan di negara kita untuk mengendalikan urusan pelantikan, kenaikan pangkat dan pemantauan disiplin kakitangan perkhidmatan awam.

Antaranya termasuklah :

1.         Suruhanjaya Perkhidmatan Awam,

2.        Suruhanjaya Perkhidmatan Pendidikan,

3.        Suruhanjaya Perkhidmatan Undang-undang dan Kehakiman,

4.        Suruhanjaya Pasukan Polis dan Majlis Angkatan Tentera.

Badan Kehakiman (Judisiari)

               

             Badan Kehakiman mempunyai kuasa mendengar serta menentukan perkara sivil dan jenayah. Perkara sivil berkaitan dengan saman biasanya memerlukan afidavit. Perkara jenayah pula melibatkan kanun keseksaan. Badan Kehakiman boleh menentukan kesahihan undang-undang yang dibuat oleh badan perundangan dan pihak badan pelaksana. Selaim itu, ia juga berkuasa mentafsir Perlembagaan Persekutuan dan Perlembagaan Negeri.

              Sistem mahkamah telah diwujudkan oleh Perlembagaan Malaysia untuk melaksanakan tugas kehakiman di negara ini. Mahkamah mempunyai kuasa mentafsirkan perlembagaan negara, mentafsirkan undang-undang, mengisytiharkan undang-undang bertulis Kerajaan Persekutuan atau Kerajaan Negeri dan mempunyai kuasa mengisytiharkan sesuatu tindakan kerajaan tidak sah di sisi undang-undang. Mahkamah tidak boleh meminda undang-undang kerana perkara itu merupakan kuasa badan perundangan atau Parlimen.

              Sistem mahkamah di Malaysia disusun mengikut hierarki piramid. Melalui sistem ini individu atau kumpulan yang tidak berpuas hati dengan keputusan perjalanan mahkamah boleh membuat rayuan ke mahkamah yang lebih tinggi. Semua hakim dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong dengan nasihat Perdana Menteri. Urusan pelantikan, kenaikan pangkat dan pelucutan jawatan terletak di bawah kuasa Duli Yang Mulia Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong. Seseorang hakim tidak boleh dipecat dengan sewenangwenangnya tanpa sebarang sebab yang munasabah.

 Hakim tidak dibenarkan mengambil bahagian dalam politik. Tujuannya supaya hakim dilindungi daripada pengaruh politik untuk menjamin keadilan dan kesaksamaan undang-undang. Penasihat undang-undang kerajaan ialah Peguam Negara. Peguam Negara akan menjadi Pendakwa Raya atau Peguam Bela bagi kerajaan. Peguam Negara dibantu oleh Pegawai Perkhidmatan Undang-Undang dan Kehakiman.

RUMUSAN

Malaysia sebuah negara yang berdaulat, mempunyai keluruhan Perlembagaannya  yang tersendiri. Pelembagaan Persekutuan yang  dijunjung oleh rakyat warganegara Malaysia merupakan faktor keharmonian dan keselamatan yang dikecapi hingga kini.

   Perlembagaan Persekutuan Malaysia memperuntukan bahawa kuasa dijalankan oleh 3 badan perundangan, eksekutif dan kehakiman. Perkara-perkara yang tersurat dan tersirat dalam Perlembagaan Persekutuan dan perlaksanaannya adalah pada peringkat Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri yang diwakili oleh ketiga-tiga badan tersebut dan keseluruh jentera pentadbiran kerajaan hingga ke kampung telah menjalinkan satu jalinan kompleks sehingga mampu mewujudkan dan mempertahankan sebuah negara yang demokratik.

              Hal Ini berlaku kerana pengasingan kuasa antara Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri dan Kerajaan Tempatan mengikut syarat-syarat yang diizinkan juga menunjukkan tidak berlaku monopoli kuasa.

   Akhir sekali, adalah tidak lengkap sekiranya aspek Raja Berpelembagaan dan demokrasi berparlimen jika pilihanraya tidak dibincangkan. Pilihanraya dijalankan untuk memilih wakil-wakil rakyat yang akan mengisi kekosongan di Dewan Rakyat yang akhirnya menjalankan kehendak-kehendak rakyat melalui wakil-wakil rakyat yang dipilih.